Bir Köyün Serüveni - "Türkiye"deki Gürcüler Arasında Gelenek, Göç ve Değişim"

1960'ların başlarından bu yana İtalya, Yunanistan ve Türkiye gibi Akdeniz ülkelerinden Batı Avrupa'nın önde gelen sanayileşmiş ülkelerine göç dalgaları yaşanmıştır. Sözgelimi birkaç milyon Türk yurttaşı Batı Almanya, Fransa ve İsviçre'de daha kazançlı işler bulma umuduyla yurdunu terk etmiştir. Bu büyük çaplı göçler, l.Dünya Savaşı öncesinde ve sonrasında Avrupa'dan ABD'ye yönelik göçler kadar önemli sonuçlar doğurabilir.Antropolog Paul J. Magnarella Bir Köyün Serüveni adlı kitabında Türkiye'de zenginlik rüyalarının çekiciliğine kapılarak Avrupa'nın yolunu tutan köylülere ilişkin araştırmasını aktarıyor. Bu insanların göç öncesindeki geleneksel yaşam tarzını anlattıktan sonra, göçün yaşamları ve geride bıraktıkları köyleri üzerindeki etkilerini değerlendiriyor. 

Magnarella bizi artan dünya nüfusu ve doğal kaynakların küreseldüzeydeki tükenişi konusunda uyarıyor. Nüfus kalabalıklığı ve kaynak yetersizliği daha şimdiden dünyanın birçok halkını refah özlemlerine ulaşmaktan alıkoyuyor/Yazar, birçok üçüncü dünya ülkesi açısından bu soruna, yeni kıtlık ve çevre koruma çağıyla uyumlu değer sistemlerine ve davranış kalıplarına dayalı çeşitli köy konomilerine kısmi bir dönüşle çözüm bulu nabileceği görüşünü ortaya atıyor. 

Bir Köyün Serüveni, özel olarak da Türkiye'deki Müslüman topluluklardan biri olan Gürcü köylülerin devlet ve kültür sınırlarını aşan ve sanayileşmiş Avrupa'ya yönelen göçünü ele alıyor. Kitabın hedeflerinden biri, Gürcü köyü Hayriye'nin kültür ve toplum yapısını anlatmaktır. Kafkasya'daki anayurtlarından ondokuzuncu yüzyıl sonlarında kaçan Gürcülerin yaşamına ilişkin çok az şey yazılmış olması nedeniyle, bu hedefe ulaşılması başlı başına bir katkı olacaktır.


ÖNSÖZ

Paul J. Magnarella'nın Bir Köyün Serüveni, Sinatle'nin ilk kitabı. Bu kitabın, Bursa'nın İnegöl ilçesine bağlı bir Gürcü köyü olan Hayriye'nin serüveni olduğu kadar, dolayımlı bir çıkarsamayla, geçmiş yıllarda çoğunluğu köylerde yaşayan Türkiyeli Gürcülerin de bir serüveni olduğu söylenebilir. Bir Köyün Serüveni'nin, Türkiye'deki Gürcü köylerine ilişkin kaleme alınmış ikinci kitap olma özelliği taşıdğını da belirtmeliyiz. Bu saptama bizim, İsmetzade Doktor Mehmed Arif'in Gürci Köyleri'ni (1893) bu alandaki ilk çalışma olarak kabul ettiğimizi göstermektedir. Ancak Gürci Köyleri adlı kitabın ağırlıklı olarak, yazarın Samsun'un Çarşamba ilçesine bağlı bir köye ilişkin izlenimlerini aktardığı, Bir Köyün Serüveni gibi alan çalışmasına dayananarak sosyolojik analizler yapan bir kitap olmadığı bir gerçek.

Onbir bölümden oluşan Bir Köyün Serüveni, köy kültürünün ve toplumunun unsurlarını açıklayarak ve bunların tarihsel gelişimine inerek, göçün arkaplanını ortaya koyma işlevininin yanı sıra, Hayriye Gürcülerini tarihsel ve coğrafik bir perspektif içine oturtuyor. Köydeki hısımlık ve toplumsal örgütlenmeyi, ayrıca köyün bölgesel ve ulusal ortamla ilişkisini anlatıyor. Köyün geleneksel kültürünün önemli unsurlarını, geçiş törenlerini ve etnoterapiyi ele alıyor. Hayriye'nin göç öncesi ekonomisini ve siyasal yaşamını anlatırken, eğitim, etnik kimlik ve özümleme üzerinde de duruyor.

Bir Köyün Serüveni, karmaşık bir konu olan köylü hareketliliğini ve değişimini de ele alıyor. Özel olarak da Türkiye'deki Müslüman topluluklardan biri olan Gürcü köylülerin devlet ve kültür sınırlarını aşan ve sanayileşmiş Avrupa'ya yönelen göçünü... Kitabın hedeflerinden biri, Gürcü köyü Hayriye'nin kültür ve toplum yapısını anlatmaktır. Kafkasya'daki anayurtlarından ondokuzuncu yüzyıl sonlarında kaçan Gürcülerin yaşamına ilişkin çok az şey yazılmış olması nedeniyle, bu hedefe ulaşılması başlı başına bir katkı olacaktır.

Bu kitabın etnografik yönlerine önemli katkıda bulunan ve özellikle VII. Bölüm'ün hazırlanmasına kaynaklık eden bilgileri yazara sağlayan Ahmet Özkan'ı (Melaşvili) saygıyla anıyoruz.
Bir Köyün Serüveni''nin çevrilmesi ve yayımlanmasını, bir Hayriyeli olan ve bu köydeki pek çok etkinliğe tanıklık etmiş olan Ergün Atabay'a borçluyuz. Bu kitaba yaptığı katkıdan dolayı Atabay'a teşekkür ederiz.



Eser: BİR KÖYÜN SERÜVENİ
Yazarı: Paul J. Magnarella (Ahmet Özkan'ın Katkılarıyla)

Türkçesi:  Nurettin Elhüseyni
Editör: Fahrettin Çiloğlu

Yayınevi : Sinatle Yayınları
Temin Adresi: 4 Nokta Grafik ve Matbaa
Haznedar Sanayi Mh. Kale Sk. No:15 Güngören-İstanbul
Tel.: (0212) 507 80 85
E-Mail: senoltaban@hotmail.com


BİR KÖYÜN SERÜVENİ kitabını Chveneburi.Net'ten de temin edebilirsiniz.  kitap@chveneburi.net mail adresine e-mail göndererek ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.