SORU 1: Abhazya, Gürcistan’ın ayrılmaz bir parçası mıdır yoksa yapay bir şekilde Gürcistan hâkimiyeti altına sokulmuş ayrı bir ülke midir?
CEVAP 1: Abhazya, Gürcistan’ın hem tarihi hem de kültürel olarak ayrılmaz bir parçasıdır. Geçmişte Gürcistan birleşik bir devlet iken Abhazya bu devletin bir eyaleti, parçalanma dönemlerinde ise Gürcü devletlerinden biriydi.
SORU 2: Gürcüler Abhazya’nın yerel (otokton) halklarından mıdır yoksa Abhazya’ya sonradan gelmiş sömürgeciler midir?
CEVAP 2: Bölge tarihinin en erken dönemlerinden beri Gürcüler ve onların ataları, Abhazya’nın yerel (otokton) haklarından biridir. Yerel topluluklara mensup insanlar arası evliliklerin fazlalığından dolayı Abhazya halkı karışık bir etnik yapı geçmişine sahiptir.
1 Ocak 1992 tarihinde, Abhazya Özerk Cumhuriyeti’nin toplam nüfusu 535.061 idi. 1 Ocak 1997 tarihinde ise Abhazya’daki toplam nüfus 145.986 olmuştur. Yani, 1 Ocak 1992 tarihinden 1 Ocak 1997 tarihine kadar olan süreçte Abhazya Özerk Cumhuriyeti’nin toplam nüfusu 388.075 (% 72,5 veya 3,67 kat) azalmıştır. Bu süreçte Abhazya’da mevcut etnik grupların tümünün nüfusu azalmıştır. Fakat sayı ve dolayısıyla oran olarak Gürcüler ilk sırada yer almaktadır.
SORU 3: Apsualar geçmişte Gürcüler tarafından ayrımcılığa tabi tutuldular mı?
CEVAP 3: Uzak tarihle ilgili bu konuda, Abhazya krallarının tamamının Apsua– Gürcü karışımı bir geçmişe sahip oldukları olgusu hariç, hiç bir bilgi bulunmamaktadır. 20. yüzyıl boyunca Apsualar temsil, istihdam v.b. konularda kendilerine tanınan birçok ayrıcalıktan yararlanmışlardır.
SORU 4: Abhaz ayrılıkçı hareketinin arkasında başlangıcından itibaren kimler bulundu?
CEVAP 4: Rusya ve Türkiye’deki Kuzey Kafkasya kökenlilerden bazı gruplar, en başından beri Abhaz ayrılıkçı hareketinin arkasında yer aldılar.
SORU 5: 1992–1993 savaşı Apsualar ve Gürcüler arasındaki etnik bir savaş mıydı yoksa Apsua taleplerini sözde resmi gerekçeler olarak kullanan bir Rus saldırısı mıydı?
CEVAP 5: Bu savaş elbette ki Apsua taleplerinin sözde resmi gerekçeler olarak kullanıldığı bir Rus saldırısıydı. Rusya, bu savaşta İkinci Dünya Savaşı’nda Nazilerin işgal ettikleri ülkelerde yaygın bir şekilde kullandığı “Böl ve Yönet” yöntemini uyguladı.
SORU 6: 1992–1993 savaşına katılmış gruplardan hangileri etnik temizlik uyguladı?
CEVAP 6: Abhazya’da etnik temizlik sadece ayrılıkçı Apsualar ve onların yabancı destekçileri tarafından uygulandı.
SORU 7: Abhazya’nın şimdiki statüsü nedir?
CEVAP 7: Bugün itibariyle Abhazya, resmi olarak Gürcistan’ın parçasıdır. Fakat Abhazya topraklarının büyük bir kısmı, Rus yanlısı Apsua kukla rejimin ve Rus sözde barış güçlerinin etkin kontrolü altındadır. Rus sözde barış güçlerinin gerçek bir barış gücü olması mümkün değildir çünkü bu güçler çatışma taraflarından birini temsil etmektedirler.
SORU 8: Abhazya Savaşı’nda yer alan grupların talepleri nelerdir? Ne tür bir uzlaşma zemin aramaktadırlar?
CEVAP 8: Abhazyalı Gürcüler ve Abhazya’nın Apsua olmayan diğer halkları Gürcistan’ın parçası olmak istemektedirler ve özerk statüye önem vermemektedirler. Tiflis’teki Gürcü Hükümeti, Abhazya’ya geniş özerklik vermek ve sorunu barışçı yollardan çözmeyi istemektedir. Moskova yanlısı Apsua ayrılıkçıları ise uzlaşma istemediklerini ve “Rusya içinde özgürlük” taleplerinde ısrar ettiklerini defalarca açıklamışlardır.
Hazırlayan: Yasin Öncü (მსხალაძე)