Pirosmani Türkiye'de
Kültürel çeşitlilik bu topraklara çok yakışıyor. Belki başka coğrafyalarda yaşayanların göremeyeceği gizli kalmış nice güzelliklere, anlayamayacağı nice duyarlılıklara akraba olmamızı sağlıyor. Hep bir mozaikten söz edilir ya, aslında mozaik parçaları biçim olarak çok yakın duran ama içerik olarak birbirinden kesin çizgilerle ayrılan bir yapıyı anımsatır. Kültürel çeşitliliğimizi en güzel tanımlayacak örnek ebru’dur. Farklı renklerin olağanüstü bir uyum içinde birbirine sarılması…
Ebru’da bir renk olmaya soyunanPirosmani adında, yeni bir Gürcü kültürü dergisiyle tanıştırmak istiyoruz sizleri. Dergi bu adı, ünlü Gürcü halk ressamı Niko Pirosmani'den alıyor. Pirosmani, iki dilli bir dergi; yani Türkçe ve Gürcüce olarak yayımlanıyor. Yayım yeri, Gürcüce dergi ve kitapların yayımlanması geleneğine de sahip olan İstanbul kenti. Pirosmani'nin yayın yönetmenliğini Fahrettin Çiloğlu yapıyor. Hasan Çelik, İrine Giviaşvili, Kevser Uygun Ruhi, Lela Dadiani, ve Liana Ahobadze derginin editörleri. Hacer Özkan, Lela Öncü, Nana Kaçarava, Varlam Nikoladze,Yasin Öncü ve Zaza Tsurtsumia derginin yazı kurulu. Şenol Taban sahipliğini, Mustafa Yakutgenel koordinatörlüğünü, Erdal Küçük de yazı işleri müdürlüğünü üstlendi. Yazarları arasında ise, Türkiye ve Gürcistan başta olmak üzere, değişik ülkeden kişiler yer alıyor.
Gürcistan coğrafi olarak bize çok yakın, ama tanışıklık açısından ele alındığında bize uzak kalmış bir komşu ülke. Komşuya doğru küçük bir pencere açmak istiyor Pirosmani. Aziz Nesin'in Gürcistan'daki karşılığı tanımlaması yapılabilecek bir Gürcü yazar Nodar Dumbadze’nin (1928-1984) öykülerinden küçük bir örnekle pencereyi aralayabiliriz de…
Dumbadze'nin öykülerinden biri sınırdaki Sarp köyünde geçer. Gürcistan ile sınır kapımızın bulunduğu Sarp kasabası, iki ülke arasında sınırlar kesinleşmeden önce büyükçe bir yerleşim birimiydi. Gürcistan-Türkiye sınırı bu köyün tam ortasından geçmektedir. Türkiye'de kalan kısım Sarp, karşı tarafta kalan kısım da Sarpi ismiyle biliniyor. Bu Sarp Köyünden -ya da Kasabasından diyelim- Çoruh nehri geçer. Çok lezzetli dağ alabalıklarının bulunduğu bu nehirde, Çoruh kıyısında bir Gürcü balık tutmaktadır. Yanına gelen bir başka köylü balık tutan adama “Sen yakaladığın balıkların Türk mü, Gürcü mü olduğunu nasıl anlıyorsun?” diye sorar. Balık tutan yanıt verir: “Bizim alabalıkların benekleri yıldız şeklinde oluyor, onlarınki ise hilâl şeklinde… Bakıyorum oltaya takılan balık hilâlli, anlıyorum ki bu bizim değil; salıveriyorum Çoruh'a”.
İnsanlarının gülmece anlayışının bile bu kadar yakın olduğu iki ülkenin arasında kültürel bir köprü oluşturmak isteyen Pirosmani üç ayda bir yayınlanacak.
Üç ayda bir görüşmek dileğiyle
İki Dilli Serüven...
İki dilli dergi yeni bir şey değil; dünyada yeni olmadığı gibi Türkiye’de de değil. Ama Türkiye’deki iki dilli yayın organı eğer Türkçe ve Gürcüce ise, bu tamamen yeni bir şey demektir. Çünkü ülkemizde bir tek üniversitede bile Gürcü dili ve edebiyatı (Kartveloloji) bölümü yokken, Türkçe-Gürcüce dergi yayımlamak olağandışı bir girişim sayılmalıdır. Bu derginin yayımlanmasına öncülük edenler, haliyle birer Kartvelolog da değil. Ama kökleri Kartvelolojiye konu olan kültürün uzak tarihlerinden geliyorsa insan, deli cesaretiyle iki dilli dergi yayımlamaya da soyunabiliyor. Adını, ünlü Gürcü halk ressamı Niko Pirosmanaşvili’den alan Pirosmani dergisinin maceraperestleri, bu girişimde, hoşluğu ve Donkişotluğu rehber edinmiş sayılırlar.
Tabii ki Pirosmani, kökleri derginin genel içeriğiyle örtüşen kişilerin dergisi değil yalnızca. Aynı zamanda Gürcü kültürüne sempati duyan, bu kültürle gönüldeşliği olan yazarların ve okurların da dergisi. Pirosmani’nin Türkçe okurlarının pek çoğu, Kolhuri tetri, berikaoba, tamada, kandzi, hinkali gibi yarı büyülü kavramları bu dergiden öğrenecek. Bu dergiyle Tiflis’i, Batum’u, Sohum’u, Mtsheta’yı, Kutaisi’yi, Tshinvali’yi, Dmanisi’yi, Vardzia’yı, Vani’yi ziyaret edecekler. Pirosmani’nin Gürcüce okurları ise, Kolhuri tetri, berikaoba, tamada, kandzi, hinkali gibi yarı büyülü kavramlardan geriye, bizim buralarda neler kaldığını görecekler. Bir tür içten dışa, dıştan içe bir yolculuk olacak bu. Kimi zaman Uçinmaçini şapkası giyeceğiz başımıza, kimi zaman Kolheti kıyılarında, Altın Post’a gelenleri karşılayacağız.
Bu dergiyi çıkarmasaydınız ne olurdu derseniz, mahcup olurduk derim!
Fahrettin Çiloğlu
İçindekiler:
- Öykü ağır ateşte pişen Türk kahvesidir / Kevser Ruhi
- Niko ve Margarita / Durmuş Akbulut
- Gürcü mitolojisinde ay ve boğa kültü
- Gürcüstan'ın Başkentleri: TİFLİS / İrine Giviaşvili
- Sopo Erovision'da / Salome Kikaleşvili
- Kayıp Orak - Mindia’nın tragedyası / Laurent Mignon
- Kafkas Çoban Köpeği / Lela Giorgadze
- Yukarı Acara'da örgü örmenin "felsefesi" / Tamta Halvaşi
- Tarihte halk şöleni - Gürcüstan'da Berikaoba / Maia Zuraşvili
- Her şeye rağmen tiyatro / Varlam Nikoladze
- Gürcülerin göçü / İrakli Koplatadze
- Siyasal mücadele aracı olarak Kafkasya haritaları / Fahrettin Çiloğlu
- Rehberlerin Gürcü manastır kiliseleri ile ilgili seminerleri / Mustafa Yakut
- Gürcüceyi nasıl öğrendim -1 / Aydın Akın
- Ünye Gürcüleri'nde atasözleri / Murat Şahin
- Gürcü ressamların Ankara sergisi / İrine Giviaşvili
- Arsenali Dağı / İrine Giviaşvili
- Kitaplar / İrma Beridze - Fahrettin Çiloğlu
- Haberler / Yasin Öncü
Abonelikler İçin:
Şenol Taban
Aralık Köyü - 08475
Borçka-ARTVİN
0532 721 13 60
0466 475 21 25
niko[at]pirosmani.com.tr
senoltaban[at]gmail.com
AboneBedelleri:
Yıllık 4 sayı birer adet: 30 TL
Şenol Taban
Yapı Kredi Sirkeci 62371939
İş Bankası Arapcamii 1003-281815
Posta Çeki Hesabı: 5392277
PİROSMANİ Dergisini Temin Edebileceğiniz Adresler:
Ankara
Deniz Kitabevi
Zafer Çarşısı No:13 Kızılay-Ankara
Tel: 0312 430 13 94
Bursa
Ezgi Kitabevi
Altıparmak Cad. Burç Pasajı No:35 Bursa
Tel: 0224 220 96 97
İstanbul
İstiklal Kitabevi
İstiklal Cad. No:79 Beyoğlu-İstanbul
Tel: 0212 292 95 18
Mephisto Kitabevi
İstiklal Cad. No:197 Beyoğlu-İstanbul
Tel: 0212 249 06 87
Simurg Kitabevi
İstiklal Cad. Hasnun Galip Sk. No:2 Beyoğlu-İstanbul
Tel: 0212 292 27 12
Pentimento Kitabevi
İstiklal Cad. No:140 Sinema Pasajı Beyoğlu-İstanbul
Tel: 0212 293 39 59
İmge Kitabevi
Mühürdar Cad. No:80 Kadıköy-İstanbul
Tel: 0216 348 60 58
Mephisto Kitabevi
Muvakkithane Cad. No:15 Kadıköy-İstanbul
Tel: 0216 414 35 19
Seyhan Müzik Kitap
Muvakkithane Cad. No:9 Kadıköy-İstanbul
Tel: 0216 414 73 64
Üsküdar Vapur İskele Gazete Bayii
Sirkeci Arabalı Vapur İskelesi Yanı Gazete Bayii
Kavacık Çalık Market Acarkent Mahallesi