Kafkasya Albanları

Zaza Aleksidze’nin “Kafkasya Albanları Konuşmaya Başladılar” adlı Azerice eserini Artanuci Yayınevi, 2003 yılında yayımladı. Kitap, Sina Dağında bulunan Albanca metnin ne olduğunun tanımlanmasına ilişkin bir eserdir. 

1975 yılında Sina Dağında Azize Ekaterine Manastırındaki bir depoda çıkan yangının söndürülmesinden sonra, aralarında Gürcüce 141 elyazması ve çok sayıda fragmanın da bulunduğu 1.100 elyazması ortaya çıkmıştır. Bu elyazmaları içinde alt metni Albanca, üst metni Gürcüce olan Gürcü-Alban palimpsesti uluslararası öneme sahiptir. Bilim adamı Zaza Aleksidze bu palimpsesti araştırmaya başlamış, başlıklardan birini çözümledikten sonra bunun Havari Paulus’un Selaniklilere yazdığı mektup olduğu ortaya çıkmıştır. 

Albanca metinde aynı cümlenin dokuz kez tekrarlandığı bölümün, Havari Paulus’un yazdığı Korinthoslularla ilgili ikinci mektubun 11. başlığındaki 25-27. maddeleri olduğu tespit edilmiştir. Benzer biçimde Gürcü, Ermeni ve Yunan metinlerinde kullanılan kelimelerin Albancaya çoğunlukla uyduğu belirlenmiştir. Buna paralel metinler, Zaza Aleksidze’ye Alban dilinin gramer açısından birkaç kategorisini belirleme olanağı sağlamıştır. Alban alfabesinin grafiksel olarak Gürcü, Ermeni ve Etiyopya alfabesine yakın olduğu ortaya çıkmıştır.

(Zaza Aleksidze, Kafkasya Albanları Konuşmaya Başladılar, Tiflis, 2003)

Pirosmani Dergisi, Sayı:3 (Kış 2007)