Borçka Seni Özleyeceğim

BORÇKA SENİ ÖZLEYECEĞİM

Kevser (UYGUN) RUHİ
9 Nisan 2005 Ankara

        Doğup büyüdüğümüz yer anılarımızın beşiğidir. Uzun süre ayrı kalmış olsak bile, bizi, sorgusuz sualsiz kollarına almaya hazırdır. Anne sabrının inceliğini alın. Babaya güvenin sağlamlığını koyun yanına. Kardeş sevgisinin vazgeçilmezliğini de ekleyerek iyice karıştırın. Elde ettiğiniz kimya doğduğunuz yerin havasına suyuna sinmiş olarak kendini belli eder. Ezbere bildiğiniz sokaklarında gezerken bu kimyanın yoldaşlığında dolaşırsınız. Şımarık bir sevgili değildir doğdunuz yer… Nerdeydin diye sormaz, neden sık gelmiyorsun diye sorularla bunaltmaz. Neden oraya gittin, neden onunla konuştun diye üstünüze yürümez. Nazıyla usandırmaz.

        İnsan doğduğu yerin sokaklarında kendini o kadar güvende hisseder ki, “burada bana bir şey olmaz dersiniz, ya da “olsun da ne olacaksa burada olsun”… Adım başı selam vererek yürümek –görüşmeden geçen yıllarla, selâmlaşılan kişi sayısının azalmasını şimdilik göz ardı ediyorum-  ayrı bir zevktir. Hepi topu yarım saatte kasabanın bir ucundan diğerine gidecekken dostlarla karşılaşıp süreyi uzatmak bile başlı başına haz verir insana. Bazen, burada bir ağaç vardı, kesilmiş diye hüzünlenir, bazen de eski bir dosta rastlamanın güzelliği, kocaman olmuş kestanenin dallarından yüzünüze gölge gibi düşer.

        Maçaheli’li dostlarımla gittiğim bir Gürcüstan gezisi dönüşü gece vakti varıp ertesi gün öğlene kadar geçirdiğim zamanı saymazsak, Borçka’ya bu ilk gidişimde yukarıda anlatamaya çalıştığım duygularla altı gün geçirdim. Sanki yıllardan sonra Gönen’e gitmişim de özlem gideriyormuşum gibi geçti Nisan’ın ilk haftası Borçka’da. Güzel bir dostluk, yakınlık ve  duygudaşlıkla beni karşılayan Borçka’lı, Murgul’lu ve Artvin’li Çveneburi’lere  minnet duygularıyla doluyum. Gittiğim evlerde sunulan Gürcü yemeklerinin tadı hâlâ damağımda, yoğurda doğradığım sıcak “çadi”lerin buğusu hâlâgözümün önünde.  Ambarlı’dan uğurlanırkenki silah sesleri ise hâlâ kulaklarımda.

        “Memleket”te bulunduğum süre içerisinde ayaklarımı yerden kesen birkaç duyguyu birden yaşadım. Ata topraklarında bulunmak ayrı bir hoşluk, Artvin’li, Murgul’lu, Borçka’lı, Maçaheli’li dostlarla bir arada bulunmak ayrı bir mutluluktu doğrusu. 

        Borçka’ya uzun yıllar hizmet etmiş, büyük küçük herkesin gönlünde müstesna bir yere sahip Sevgili Dostum Doktor Yüksel Özbaş’ın bitip tükenmeyen veda toplantılarından bir kaçına katılmış olmak da Borçka günlerimin en güzel anılarındandı.
 

Dede topraklarında bulunuyor olmak tarifi mümkün olmayan bir “ait olma” durumu yaşattı bana. Gönen’de 93 Harbi sonrası Batumi ve civarından, Artvin’den göç edenlerin kurduğu beş köy bulunuyor. Bizim oralarda, Gönen’deki köylerimizde yani, Artvin’den söz ederken ilin ismi söylenmez. “memleket” denir. Memleket sözcüğünün  ilk akla gelen karşılığıdır Artvin. Artvin’in dağlarından söz edilir, güzelliğinden söz edilir. Bir efsane gibi kuşaktan kuşağa aktarılan Artvin görüntüsü vardır belleğimizde. Köylerimizin bile Artvin’deki coğrafi yapıya ne kadar benzediğinden söz edilir gururla, böbürlenerek… “Memlekete benzeyen toprak bulunca köy kurmuş burada bizimkiler” denir.  

        Borçka’yı gördükten sonra benim Gönen’imin ne kadar düz, hatta dümdüz bir zemin üzerinde kurulu olduğunu sık sık anımsadım.  Murgul’da, Borçka’da, Artvin’de arabayla bir yerlere tırmanırken ya da bir yerlerden inerken Gönen’den bayır sayılabilecek yerler hatırlamaya çalıştım. Herhangi bir resim gelmedi gözümün önüne. Başta Koçbayır ve Suçıktı olmak üzere köylerimizi saymıyorum. Onların yükseltisi Gönen ölçülerine göre fazla; ben ilçe merkezinden söz ediyorum. Kaldı ki memleket saydığımız Artvin ve civarının coğrafi yapısını gördükten sonra yükselti ve dağ konusundaki ölçütlerim bir hayli değişime uğradı.

        Borçka, Artvin gibi; bir kartal. Görkemle süzülmesi var ki yükseklerde; baş döndürüyor.  Gönen bir martı, elinizle simit verip besleyeceğiniz yakınlıkta, alçaktan uçuyor. Fakat onun süzülüşündeki zarafet de bir başka güzel.

        Bir yeri sevdiren insanlarıdır aslında. Dostlarla sevinciniz çoğalır, üzüntünüz azalır. Mekan ve zaman çok da önemli değildir çoğu zaman. Benim “memleket”te bulunduğum süre içinde hem mekan hem de dostlar çok önemliydi. Herkesi tek tek tanımaya, yüzlerini aklımda tutmaya çalıştım.

        Borçka’yı ikiye bölen, çılgınlığına gem vurulmuş Çoruh; bu da eksik kalmasın diye yaya olarak geçtiğim tarihi demir köprü;  Mavi Ay’ın lezzetli alabalıkları; Cankurtaran’ın geçit vermezliği; Muratlı Barajında tanık olduğum suyun o ürkütücü, o muhteşem gücü; başı dumanlı dağların duruşundaki asalet;  yükseklerden dökülen pırıl pırıl suları; her şey ama her şey çok güzeldi. Bu doğal güzelliklerin yanında insanların yüzlerinden yayılan pırıltı da unutulacak gibi değil gerçekten. Baraj suları altında kalan yerleşim yerlerinin terkedilmişliğindeki hüznü saklı tutuyorum. Onlar başka öykülerde hayat bulacaklar.

        Ankara’ya döneli bir gün olmuştu. Evde, gündelik işler arasında, mutfaktaydım. Çöpü boşalttım. Yeni çöp poşetini yerleştirecekken beyaz zemin üzerine yazılmış yeşil yazılar dikkatimi çekti. “Borçka Belediyesi Halk Ekmek Fabrikası – Borçka” yazıyor. Gülümsedim. Onu çöp torbası yapmaya kıyamadım. Poşeti katlayıp bir kenara koydum. Ardından da bilgisayar başına geçip bunları yazmaya koyuldum.

        Bir gülümseyişin kahkahalarla karşılık bulduğu; bir gül verene gülistanlar bağışlayan Borçka seni özleyeceğim!

                                                            Borçka