Atatürk'ün İzinde
Miheil Saakaşvili, "Türkiye'nin bugün yürüdüğü yol Atatürk'ün ne kadar uzak görüşlü olduğunu kanıtlıyor. Gürcüstan gibi ülkeler de ancak O'nun yaptığı gibi çok radikal reformlarla gelişebilir" diyor.
Cenk Başlamış - Tbilisi
Gürcüstan Devlet Başkanı Miheil Saakaşvili, dönüp dolaşıp sözü Atatürk'e, devrimlerine, Türkiye için yaptıklarına getiriyor, "Bizim gibi halklara örnek oldu. O, 20. yüzyılın en büyük devlet adamı" diyor.
Bunlar, komşu Türk halkının gururunu okşamak için söylenmiş sözlere benzemiyor. Çünkü Saakaşvili Atatürk'ü araştırmış, hayran kalmış, kendisi ve ülkesi için ideal olarak seçmiş. Seçmiş çünkü, "Gürcüstan'ın geleceğini Atatürk'ün yolunda ilerleyen Türkiye'ye bağladığını" söylüyor. Saakaşvili açıkça, "Gürcüstan Türk lokomotifinin vagonlarından biridir" diyor.
Önderlik ettiği "gül devrimi" ile eski Sovyet coğrafyasında tarihi bir süreç başlatan Saakaşvili, Milliyet'e Türkiye-Gürcüstan ve Rusya-Gürcüstan ilişkileri, NATO üyeliği ve ülke içi sorunlarla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Tbilisi'deki Başkanlık Sarayı'nda Milliyet'i kabul eden Gürcü liderin, İngilizce başlayıp Rusça devam eden söyleşide yaptığı açıklamalar, bölgedeki dengelerin yakında değişebileceğinin ipuçlarını veriyor. Saakaşvili'nin beklentisi gerçekleşirse, Türkiye'nin komşusu kısa süre sonra NATO'ya girecek; böylece ilk kez bir eski Sovyet cumhuriyeti Batı ittifakına üye olacak.
Kafkasya ve Orta Asya'ya açılan kapı olan Gürcüstan'daki bütün süreçler Ankara'yı yakından ilgilendiriyor.
Rusya'yı kızdırabilecek açıklamalar yapan Saakaşvili, Gürcüstan'a isyan bayrağı açan Güney Osetya ve Abhazya ile sorunlarını barışçı yoldan çözecekleri mesajını verdi. Halkın kısaca "Mişa" dediği Gürcü lider, "gül devrimi"nin nasıl gerçekleştiğini de anlattı.
Yeni ulusal güvenlik doktrininizde Türkiye, Gürcüstan için ABD ve Ukrayna'yla beraber üç stratejik ülkeden biri olarak gösteriliyor. Bunun anlamı nedir?
Saakaşvili: Dost ve ortağımız Türkiye bir dizi nedenden ötürü bizim için çok önemli. Birincisi, bağımsızlığımızı ilk tanıyan ülke olmanız toplumsal hafızamıza kazındı. Eskiden Türkiye bizim için meçhul bir ülkeydi. Evet, annem gibi Türkçeyi, Türk tarihini, kültürünü öğrenenler vardı ama hayatları boyunca tek bir canlı Türk görmemişlerdi. Bağımsızlık sonrası yardımımıza ilk koşan ülke Türkiye oldu, sınırı açtı, zor zamanlarımızda aktif ekonomik yardım yaptı. Ne yazık ki bütün komşularımız öyle davranmadı. Türkiye bizi ısrarla uluslararası alanda destekledi. Bütün bunları nesiller sonra bile unutmayacağız.
Türkiye'ye stratejik ortak gözüyle bakmanızın başka nedenleri de olmalı.
Tabii. Türkiye, Avrupa'yla hızla bütünleşen bir ülke. Bu özelliğiyle Gürcüstan için Avrupa'ya ulaşmanın en kısa yolu. Yani, bizim için Avrupa yolu Türkiye'den geçiyor. Kesinlikle Avrupa Birliği'ne üye olacaksınız. Siyasi açıdan da çok önemli bir ülke. Ayrıca, Türkiye giderek daha önemli bir ekonomik ortağımız haline geliyor. Gürcü ekonomisi Türk ekonomisinin doğal bir uzantısı oldu. Birkaç ay sonra vize de kalkıyor.
Türkiye'yi Anlatıyorum
Peki, sizce Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) üyeliği Gürcüstan'ı nasıl etkileyecek?
Öncelikle bütün jeopolitik dengeler değişecek. Avrupa başka bir Avrupa olacak, Ortadoğu değişecek. Hepimiz büyük bir ekonomik başarının, siyasi istikrarın parçası olacağız. Avrupa da kazançlı çıkacak, çünkü büyük bir istikrar alanına kavuşacak. Ben Avrupalı meslektaşlarıma Türkiye'nin neden AB'ye girmesi gerektiğini büyük bir coşku içinde anlatıyorum, çünkü ülkenizde inanılmaz bir gelişim var. Böyle bir gelişim Avrupa'nın hiçbir ülkesinde yaşanmıyor.
Türkiye'den söz ederken Atatürk'e de değinmek istiyoruz, çünkü kendisine özel bir sempati duyduğunuzu biliyoruz. Bunun nedeni ne? Sizin için Atatürk kim?
Atatürk büyük bir tarihi kişilik. Türkiye'deki bir müzede 20. yüzyılın başında Batılı devletlerin hazırladığı haritayı görmüştüm. Büyük devletler ülkenizi küçük parçalara bölmüştü. İşte, Atatürk dünyanın en güçlü devletlerine karşı halkın nasıl örgütlenebileceğinin, birleştirilebileceğinin parlak bir örneğini gösterdi. Yıkılmış bir ülkeyi ayağa kaldırdı. Avrupa kıtasında bunun başka bir örneğini bilmiyorum.
Atatürk'ün Türkiye için yaptıkları küçük ülkelerin nasıl gelişmesi gerektiği konusunda örnek oluşturdu. O bizim için örneğin ötesinde bir ideal. Biz O'nun yaptıklarını yapabilir miyiz emin değilim, çünkü çok daha küçük bir ülkeyiz. Bence 20. yüzyılın en önemli devlet adamı Atatürk. Kimse O'nun kadar başarılı olamadı. Churchill ya da De Gaulle'den de büyük devlet adamları diye söz ediliyor ama bence değiller. Türkiye'nin bugün yürüdüğü yol Atatürk'ün ne kadar uzak görüşlü olduğunu kanıtlıyor. Gürcüstan gibi ülkeler de ancak O'nun yaptığı gibi çok radikal reformlarla gelişebilir. Türkiye'de yaşanan reformlar da çok ilginç. Görmek isteyenler görüyor. Avrupa bazen pasif davranıyor ama er geç onlar da görecek. Sadece Avrupa Türkiye'ye lazım değil. Türkiye, Avrupa'ya daha çok lazım. Gürcüstan, Türk lokomotifine bağlı vagonlardan biri. Türk treni Avrupa'ya vardığında peronda kalmak istemiyoruz. Türk hükümetinin de bu görüşleri paylaştığına inanıyorum.
Rusya'ya Karşı NATO
Gürcüstan Devlet Başkanı Saakaşvili, son Rus askerinin Gürcüstan'dan çekileceği 2008'de NATO'ya üye olmak için Türkiye'den destek istedi. Saakaşvili, "Karadeniz NATO'nun iç denizi olacak" dedi.
Gürcüstan Devlet Başkanı Miheil Saakaşvili, yabancı bir askeri müdahaleye karşı NATO'ya üye olmak istediklerini söyledi. Saakaşvili, Milliyet'e açıklamalarının son bölümünde, Rusya ile ilişkiler, "Gül Devrimi" ve iç sorunlara da değindi.
Gürcüstan NATO'ya ne zaman üye olmak istiyor?
Saakaşvili: 2008'de üye olmamız için koşullar uygun. Karadeniz NATO'nun iç denizi haline geliyor. Baharda üyelik takvimi alacağımıza inanıyorum. Tabii, Türkiye'nin desteği belirleyici olacak.
Neden NATO'ya üye olmak istiyorsunuz? Kendinizi tehdit altında hissettiğiniz için mi, yoksa Batı'ya yönelme politikanızın bir parçası olduğu için mi?
Saakaşvili: Üyelik bize Avrupa ile bütünleşme yolu açacak. Bu da yabancı yatırımcılar için güvence ve çekici bir pazar olmamız demek. NATO üyeliği bize yabancı askeri müdahaleye karşı da koruma sağlayacak ki, bu çok önemli. Ayrıca, iç sorunlarımızın barış yoluyla çözülmesi fırsatı doğacak. Eğer kuzey komşumuzdaki (Rusya'yı kastediyor) bazı saldırgan güçlerin doğrudan baskısı olmasaydı sorunlarımızı çoktan çözerdik. Böylece Rusya'daki barış yanlısı yöneticilerle yapıcı diyalog da kurabiliriz.
Rusya ile aranızda neden hep gerginlik yaşanıyor?
Saakaşvili: Çünkü Rusya çok hassas bir dönemden geçiyor. Sovyetler bir imparatorluktu, dağıldı. Bu biraz da insanın ayağının kesilmesine benziyor. Yara iyileşinceye kadar kesilen yer acıyor. İmparatorluk dağılınca Rusya onurunun kırıldığı duygusuna kapıldı. Bazı Rus politikacılar onuru yeniden kazanmak için imparatorluğu tekrar kurmak gerektiğini düşünüyor. Ama Rusya asıl bu imparatorluk düşünden kurtulabilirse daha sağlıklı gelişir, çağdaş, güçlü bir Avrupa ülkesi haline gelir. Bu süreçte biz de ek sorunlar yaratmak, onları kızdırmak istemiyoruz. Ama sonuçta bağımsız bir ülkeyiz. Büyük bir ülkenin küçük bir ülkeyle nasıl ilişki kurması gerektiğini merak edenler Türk-Gürcü ilişkisine baksın.
Acaristan sorununu kolay çözdünüz. Sırada Güney Osetya ve Abhazya var ama bu sefer çok daha zor olmayacak mı?
Saakaşvili: Acaristan kolay çözüldü çünkü Türkiye ile komşuydu. Güney Osetya ile Abhazya ise Rusya ile komşu. Bu kadar basit. Osetya'da bu yıl olumlu gelişmeler olabilir. Abhazya konusunda ise Türk dostlarımızın daha aktif davranmasını bekliyoruz. Sizde Abhaz-Çerkez diasporası var. Ortak çıkar noktaları bulmak için yardım edebilirler. Abhazya tarihsel açıdan daha karmaşık bir sorun.
Abhazya sorunu Rusya'nın katılımı olmadan çözülebilir mi?
Saakaşvili: Rusya'nın katkısı olumlu olur. Gerçi hiç karışmasalar daha iyi olur ya!(gülüyor).
Son Rus askeri Gürcüstan'dan ne zaman ayrılacak?
Saakaşvili: 2008'de. Ama, onların yerini başka bir yabancı güç almayacak.
Devrimi Yardım Almadan Yaptık
Gürcüstan'da devrim nasıl gerçekleşti?
Saakaşvili: Hazır bir senaryo yok. Ukrayna ile Gürcüstan çok benziyordu. Ukrayna'da o zaman muhalefet lideri olan Yuşçenko buraya geldi, deneyimlerimizi aktardım. Ama asıl iki ülkede benzer süreçler vardı. Böyle şeyler planlanmaz. Devrim için iki şey gerekir: Halkın istemesi ve iktidarın hatalar yapması.
Yani, devrimin arkasında Soros'un ya da ABD'nin bulunduğunu kabul etmiyorsunuz?
Saakaşvili: Rusya'da sivil toplum örgütlerine para vererek devrim yapılabileceğini sananlar var. Demek ki devrimimizi hiç anlamamışlar. Hayır, hiçbir yardım almadık.
PORTRE/ Miheil Saakaşvili
Devrimci Liberal
1967 yılında Tbilisi'de doğan Miheil Saakaşvili, ABD'de hukuk öğrenimi gördü. 1995 yılında parlamentoya girdi. 2003 yılında dönemin lideri Eduard Şevardnadze'ye karşı başlatılan harekete önderlik etti. Barışçı gösteriler sonunda Şevardnadze istifa etmek zorunda kaldı. Muhalefetin sembolünün gül olması nedeniyle hareket "gül devrimi" olarak tarihe geçti. Saakaşvili, eski Sovyet topraklarında iktidara gelen Batılı tarzda yetişmiş ilk politikacı. Liberal eğilimli olan Saakaşvili, aklından geçenleri dobra dobra söylemeyi tercih ediyor. En önemli hedefi Gürcüstan'ı bir Batı ülkesine dönüştürmek. İktidara gelir gelmez yolsuzluklara savaş açan Gürcü liderin ilk işi İçişleri Bakanlığı'nın neredeyse tamamını değiştirmek olmuştu.
Gazeteci First Lady
Gürcüstan Devlet Başkanı Miheil Saakaşvili'nin Hollandalı eşi Sandra Roelofs'un 10 parmağında 10 marifet var. 38 yaşındaki Bayan Saakaşvili, eşiyle 1993'te Strasbourg'da evlenmiş. Hollanda Büyükelçiliği ve Kızılhaç'ta da çalışan Bayan Saakaşvili, 1997'den bu yana Hollanda Radyosu'nda Gürcüstan'daki siyasi ve ekonomik olaylarla ilgili yorumlar yapıyor. 1998'de bir hayır kurumu kuran Sandra Saakaşvili, Tbilisi Devlet Üniversitesi'nde bir süre hocalık da yaptı. Felemenkçe dışında İngilizce, Fransızca, Almanca, Rusça ve Gürcüce biliyor.
Kimlik Kartı Gürcüstan
Başkenti: Tbilisi
Yüzölçümü: 69.700 kilometrekare
Nüfusu: 4.6 milyon
Etnik gruplar: Gürcü (yüzde 83.8), Azeri (yüzde 6.5), Ermeni (yüzde 5.7), Rus (yüzde 1.5)
Din: Ortodoks Hıristiyan (yüzde 83.9), Müslüman (yüzde 9.9)
Dil: Gürcüce (yüzde 71), Rusça (yüzde 9),
Okuryazar oranı: Yüzde 99
Para birimi: Lari (1 dolar=1.8 lari)