Bıçakçılar (Hevek; Livana) - Yusufeli-Artvin

Artvin-Yusufeli ilçesine 30 km uzaklıkta bir vadi içinde kurulmuştur. Halkın % 100 Gürcüdür. 300 haneli ve nüfusu 2500’ ü aşan, Sangöl’ den başlayıp Fındıklı, Arhavi ve Pazar yaylalarına kadar uzanan vadi içerisinde yaşamlarını sürdürmektedir. Birbirinden hayli uzak altı mahalleden oluşmaktadır. Mahalleler; Devtisa, İlyashes, Konoban, Pişnarhev, Devsagara ve yet gibi Gürcüce isimler ile adlandırılmaktadır. Ayrıca her mahallenin mezra ve yayla dediğimiz yerleşim alanları da vardır. (Bocminda, Kupret, Çuçagara, İntgor, Dugur). Çoruh nehrinin doğduğu Kaçkar eteklerinden bulunan yaylalardan akan Çoruh’ un buz gibi suları çoğala çoğala köyümüzün ortasandın geçmektedir. Köye hayat veren bu Hevek deresi daha sonrada kışlada Barhal çayıyla birleşerek akıp gitmektedir.

Bıçakçılar (Hevek; Livana) - Yusufeli-ARTVİN

          Kaçkar dağlarının eteklerinde İntkor ve Dugur yaylaları götülmeye değer. Bu yörede bulunan yüksek ağlayanlar ve yurdumuzun en yüksek ve derin buz gibi sulardan oluşan krater güllerine çok sayıda yerli ve yabancı turistin gitmesine vesile olmaktadır. En çok gidilen göller (Didigöl, Creli göl, Petraintgor gölleri, Kari göl Aknava göl...)
        
  Kaçkar dağlarının sınır çizdiği o yüksek tepelerin öbür yüzünde Fındıklı, Arhavi, Ardeşen, Pazar, Çamlıhemşin gibi Rize’nin yaylaları mevcuttur. Yaz aylarında genellikle Laz ve Hemşin olan yöre halklarıyla bir bütünlük içinde yayla şenlikleri düzenlenmektedir. Dağlarda yaban keçisi derelerinde alabalık avlanmaktadır. Hele yöresel çalgımız olan “tulum şişirildimi” sabahlara varan horonlar ve halaylarla halk kendinden geçer.
      
    Laz, Hemşin ve Gürcü kültürlerinin birbirleriyle ne derece yakın hatta aynı olduğunu öğrenmek isteyen yazın Ağustos ayının ilk haftasında düzenlenen Shalikvan Yayla şenliklerini izlemelerini sağlık veririm.
   
       Köy halkı çalışmayı, yemeyi ve eğlenmeyi sever. Bu üç olgunun hiçbirini kaçırmaz. Yörenin hatta Türkiye’nin en çalışkan insanları bu köydendir desek mubala olmaz. Halkın tamamına yakın kısmı gurbetçidir. Yurdun kalkınmasında çok önemli katkıları vardır. Çalışmayı ibadet bilirler. Köy evleri genellikle bahçe içinde çardaklı iki veya üç katlıdır. Ayrıca mezralarda koğ, yaylada paska denilen küçük evler vardır.
      
    Vadi içinde her türlü ekim ve dikim yapılmaktadır. Ancak toprağın az olması yeni tarım alanları açmak için aylar süren çalışmalarla duvarlar örülür. O duvarın arkası topraklarla doldurularak evler dediğimiz tarım alanları oluşturulur. Yöre doğayla çok barışık olduğundan ormana ve yeşilliğe zarar vermez. Hiç olmayacak yede evler yapıp orayı yeşillendiren kişiye şapka çıkartılır. Çalışmasını ve eğlenmesini bilenin yeridir Hevey-i livane.
       
   Düğünler bilinen Gürcü gelenekleriyle yapılmaktadır. Yenen yemeklerden sonra sabaha kadar soğuk kış gecelerine aldırmadan tulum eşliğinde horonlar tepinilir. Demokratik bir ile yapısı geleneğine sahiptir. Kadın-erkek ayrımı hiç olmaz. Yayla şenliklerinde ve düğünlerde Kadın-Erkek birlikte oynar, birlikte eğlenir. Aile içinde kararlar anne ve babayla alınır. Kadına saygı son safhadadır. Kocasından şiddet uygulanan bir tek örneği görülmemiştir. Aile içinde çocuklar tam bir özgürlük içinde büyürler. Ancak okul çağındaki çocukların okul hayatlarında çok başarılı oldukları söylenemez. Çocuklar okul çağına kadar Gürcüce konuştukları için bu okul hayatlarına yansıyor. Yinede köyümüzden çok sayıda yüksek öğrenimini bitirenler var.
        
  Son yıllarda köyden göçen çok aile var. Şu anda Bursa’ da 200 haneye varan aile yerleşmiş durumdadır. Bir o kadar Adapazarı, İstanbul ve diğer şehirlerde. 
      
    Bu nedenle merkezi Gürsü/Bursa olmak kaydıyla Bıçakçılar Köylüleri Kültür ve Yardımlaşma derneği kurarak örf, adet, gelenek ve göreneklerimizi yaşatmak kararındayız.
      
    Köy halkı dinine çok düşkün ve vatanseverdir. Ülke bütünlüğünden hiçbir taviz vermeyen bilinçli bir yapıya sahiptirler.
         
Köyde söylenen çok sayıda Gürcüce mani vardır ama bu manileri bilenin sayısı çok az.

Gatavda ağarari                 “Mağla mağla ram prinavs
Çem dedesi kavurma         Kaviyatu Kartali
Horifil ğuarma çeyğo          Me guşi ram gevgone
Çukalosi çevurma               Tuiliyatu marlali”

Şevki Topçu
Çveneburi Kültürel Dergi Ekim-Aralık 2000 Sayı: 38