Karadeniz Ansiklopedik Sözlük

KARADENİZ ANSİKLOPEDİK SÖZLÜK

Son yıllarda Türkiye üzerine yapılan halkbilimi, gezi, monografi ve ansiklopedi çalışmalarına bir yenisi daha eklendi. Araştırmacı Özhan Öztürk’ün hazırladığı iki ciltlik “Karadeniz Ansiklopedik Sözlük”, aynı zamanda alanında bir ilk. Hem birebir kaynak kişilerle hem de oldukça zengin kaynakçalarla karşılaştırmalı olarak yapılan çalışma sonucu ortaya çıkan ansiklopedik sözlükte maddelerin etimolojileri de yapılmış. Karadeniz ile ilgili pek çok sorunun yanıtlarının bulunabileceği Karadeniz Ansiklopedik Sözlük, üzerinde yoğun emek verilmiş bir yapıt görünümünde. Heyamola Yayınları tarafından yayınlanan ve sınırlı sayıda basılan sözlük, Karadeniz tarihi, kültürü ve halkbilimi ile ilgilenenler için bilimsel bir kaynak olarak nitelendiriliyor. Ansiklopediyi hazırlayan Özhan Öztürk, 1260 sayfalık çalışmasını şöyle değerlendirmektedir:

“Nedeni bilinmez ama Doğu Karadeniz bölgesinde tek bir arkeolojik kazı yapılmamıştır. Ksenophon’un Anabasis adlı eserinde (MÖ 401) yoğun bir yerleşime sahip olduğu gözlenen bölgede -neden kazı yapılmadığı bu kitabın konusu değildir- en azından Orta Karadeniz’de, Kırım civarında ve Kolhis’te yapılan kazılarda bulunanlardan daha azına rastlanmayacağından şüphe edilmemelidir. İlginç ve üzerinde tartışılması gereken bir durum da, külliyatlı bir Türkçe literatüre sahip olan yöre kültür ve tarihi çalışmalarında, devletin Cumhuriyet döneminde değiştirmesine rağmen halkın ısrarla kullanmaya devam ettiği orijinal köy ve mahalle isimlerinin gerçekçi analizinin neden yapılmadığıdır. Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin illeriyle sınırlı olan bu çalışmada, bölgede yaşayan insanların ana dilleri ne olursa olsun, konuşulan Türkçe diyalektleri içinde kullanılan, tüm orijinal kelime, deyim ve toponimleri, başta Samsun, Erzurum ve Gümüşhane olmak üzere çevre iller, Anadolu hatta çevre ülkeler ve bu ülkelerin dilleri ile sürekli kıyaslayarak ele aldım. Özellikle orijinal toponomik isimlerin, Anadolu, Yunanistan, Ermenistan, Gürcüstan, Azerbaycan ve diğer Türk Devletleri’yle kıyaslanmasının yöresel tarih ile uğraşanların işine yarayacağını, araş-tırmacılara ilham vereceğini umuyorum.

Bölgedeki bazı köy adları, Mora yarımadası, Girit ve Efir bölgesindeki köylerle birebir eşleşirken benzerlerinin Anadolu’da ve Kuzey Yunanistan’da bulunmaması; Lazların tarihi yurdu olan Kuzey Abhazya’daki köy adlarının benzerlerine rastlanması, Yunanistan ve Anadolu’nun Hint-Avrupalılardan önceki halkları olan Pelasg ve Thrak’lara ait izlerin varlığı, sadece yöre ve Anadolu tarihini değil; tüm Kafkasya’dan Balkanlara dek bölge tarihinin ısrarla yeniden sorgulanmasını gerektirmektedir.

” Geniş bilgi ve kitaptan örnek sayfaları/maddeleri görmek için: www.karalahana.com

Eser: KARADENİZ ANSİKLOPEDİK SÖZLÜK
Hazırlayan: Özhan Öztürk 
Yayınevi: Heyamola Yayınları 
Sipariş İçin: www.attistanbul.com , [email protected]