Pirosmani, Sayı: 5 (Yaz 2008)

Mzia ve Zezva

İnsanlık tarihinin, özellikle yazılı olmayan geçmişini araştırmak için toprağı derinlemesine kazıyoruz. Bu kazılarda ortaya çıkan kalıntıları inceliyor ve geçmişimize ait bilgilere ulaşıyoruz. Elimize geçen iskelet kalıntıları, taş aletler, toprak kaplar, işlenmiş metaller, yapı kalıntıları, yazıtlar, bir bakıma bize bizim kim olduğumuzu söylüyor. Bütün bunlar, nereden geldik nereye gidiyoruz sorusunun tam yanıtı olmayabilir, ama merakımızı büyük ölçüde giderdiği söylenebilir.

İnsan olarak sorabileceğimiz ilginç sorulardan biri, bir etnik grubun, bir halkın ilk atalarının kim olduğu sorusu olsa gerek. Ancak, ilk insanın kim olduğuna ilişkin mitlere inandığımız gibi, bir etnosun ilk atasının kim olduğuna inanmamız o denli kolay değil. Pek çok halkın olduğu gibi, Gürcülerin atalarının kim olduğuna ilişkin efsanevi anlatılar mevcut. Burada bu efsanevi ayrıntılara girmeyeceğim, ama toprağı derinlemesine kazmanın bir sonucuna atıfta bulunacağım. Birkaç yıl önce, Gürcüstan’ın güneyinde, Dmanisi’de arkeolojik kazıların keşif düzeyinde bir sonucu oldu. Davit Lortkipanidze’nin bu sayıdaki yazısında da okuyacağınız gibi, bu kazıda 1,8 milyon yaşında Hominid iskeletleri ortaya çıkarıldı. İnsangillerin veya Hominidlerin Avrasya’da bu kadar eski zamanlarda yaşamış olduğu bilinmiyordu ve bu keşif, insanlığın Afrika’dan Avrasya’ya yayılmasının zamanı konusunda bugüne değin kabul gören teorileri altüst etti.

Görece yeni bir bilim dalı olan arkeoloji, en eski Hominid kalıntılarına Afrika’da ulaşıldığı için, insanlığın Afrika kıtasında ortaya çıktığı ve oradan başka kıtalara yayıldığını ileri sürüyor. Çölleşen Afrika’da doğanın kendisi arkeolojik kazılar yapıyor ve insangillerin kalıntılarını toprağın yüzeyine çıkararak, adeta bize ikram ediyor. Belki de doğa bu yolla bizi bilimsel yanlışlara da sürüklüyor. Kafkasya başta olmak üzere, uygarlığın ilk geliştiği toprakların derinliklerinde daha neler bulunduğunu bilmiyoruz. İnsanlık Avrupa ile Asya’nın kesiştiği noktada ortaya çıkmış, buradan Afrika’ya ve diğer kıtalara yayılmış olabilir. Dmanisi’de kafatasları bulunan, bilimsel adı Homo georgicus olan Mzia ve Zezva, biraz mizahi biçimde söylersek, Gürcülerin Adem ile Havva’sı olabilir.

Fahrettin Çiloğlu

İçindekiler
- Mzia ve Zezva / Fahrettin Çiloğlu
- Uzun zaman önce, uzun zaman sonra / Kevser Ruhi
- Dmanisi insanı / Davit Lortkipanidze
- “Gürcü şiirinin kraliçesi” Ana Kalandadze / Zoia Tshadadia
- Kafkasya’daki Nasreddin Hoca /Lia Çlaidze
- Selçukluların kraliçesi Gürcü Hatun / Dato Turaşvili
- Rustaveli ve “Kaplan Postlu Şövalye”si / Maka Elbakidze
- Kraliçe Tamar’ın mezarı üzerine söylenceler / İrakli Koplatadze
- Sonrası Kül / Kevser Ruhi
- Çevrebilimci bir edebiyat kanonu üzerine notlar / Laurent Mignon
- Gürcüstan’da şarap kültü / Mtvarisa Tarhnişvili
- Antik İberia’da arkeolojik keşif: İlari / Zizi Torladze
- Aşk, yurtseverlik ve kahramanlık destanı / Nazım Taban
- Sahi sen nerelisin? / Şenol Taban
- Fereydan’da ilk Japon / Hirotake Maeda
- Nasreddin Hoca fıkraları
- “Kaplan Postlu Şövalye”de Nevruz /Şureddin Memmedli - Gülnura Goca
- Yer Demir Gök Bakır 
- Cihangir’de Gürcü ve dünya mutfağı
- Haber-Analiz / Yasin Öncü
- Lazların en sevdalısı / Kevser Ruhi

Abonelikler İçin:
Şenol Taban
Aralık Köyü - 08475
Borçka-ARTVİN
0532 721 13 60
0466 475 21 25
niko[at]pirosmani.com.tr
senoltaban[at]gmail.com

AboneBedelleri:
Yıllık 4 sayı birer adet: 30 TL
Şenol Taban
Yapı Kredi Sirkeci 62371939
İş Bankası Arapcamii 1003-281815
Posta Çeki Hesabı: 5392277

PİROSMANİ Dergisini Temin Edebileceğiniz Adresler:

Ankara
Deniz Kitabevi
Zafer Çarşısı No:13 Kızılay-Ankara
Tel: 0312 430 13 94

Bursa 
Ezgi Kitabevi
Altıparmak Cad. Burç Pasajı No:35 Bursa
Tel: 0224 220 96 97

İstanbul
İstiklal Kitabevi
İstiklal Cad. No:79 Beyoğlu-İstanbul
Tel: 0212 292 95 18

Mephisto Kitabevi
İstiklal Cad. No:197 Beyoğlu-İstanbul
Tel: 0212 249 06 87

Simurg Kitabevi
İstiklal Cad. Hasnun Galip Sk. No:2 Beyoğlu-İstanbul
Tel: 0212 292 27 12

Pentimento Kitabevi
İstiklal Cad. No:140 Sinema Pasajı  Beyoğlu-İstanbul
Tel: 0212 293 39 59

İmge Kitabevi
Mühürdar Cad. No:80 Kadıköy-İstanbul
Tel: 0216 348 60 58

Mephisto Kitabevi
Muvakkithane Cad. No:15 Kadıköy-İstanbul
Tel: 0216 414 35 19

Seyhan Müzik Kitap 
Muvakkithane Cad. No:9 Kadıköy-İstanbul
Tel: 0216 414 73 64

Üsküdar Vapur İskele Gazete Bayii

Sirkeci Arabalı Vapur İskelesi Yanı Gazete Bayii

Kavacık Çalık Market Acarkent Mahallesi